Dziedziczenie spadku nie zawsze jest korzystne dla spadkobiercy. Oprócz pieniędzy lub nieruchomości możemy odziedziczyć też długi. Jeżeli spadkobierca spodziewa się takiej sytuacji, może zabezpieczyć swoje interesy jeszcze przed śmiercią spadkodawcy – w tym celu musi formalnie zrzec się dziedziczenia u notariusza. Jeśli jednak na sporządzenie takiej umowy jest już za późno, najlepiej odrzucić spadek.
Kłopotliwy spadek. Co z nim zrobić?
Spadek to prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na spadkobierców (art. 922. § 1. KC). A to oznacza, że w spadku można odziedziczyć nie tylko majątek spadkodawcy, ale także jego długi. Co zrobić w sytuacji, gdy spadkobiercy dowiadują się o nich dopiero po śmierci spadkodawcy? Dróg jest kilka, a wybór najlepszej zależy przede wszystkim od wartości majątku i wysokości zobowiązań zmarłego. Jak mówi ekspert z Kancelarii Radcy Prawnego „De Iure” w Siemianowicach Śląskich:
– Spadek można przyjąć wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza. Przyjęcie spadku wprost oznacza, że spadkobierca będzie musiał spłacić wszystkie długi zmarłego; tego rozwiązania nie polecamy. Druga opcja, czyli przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, ogranicza odpowiedzialność spadkobiercy za długi zmarłego do wysokości aktywów, czyli wartościowych składników majątku, takich jak samochody, nieruchomości, pieniądze itd. W praktyce przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza jest opłacalne, jeśli spadkobiercy mają pewność co do wysokości zobowiązań zmarłego i nie są to znaczne kwoty. Jeżeli długi spadkowe są duże, zazwyczaj lepiej jest odrzucić spadek.
Jak odrzucić spadek?
Teoretycznie odrzucenie spadku nie jest niczym trudnym. W tym celu należy w ciągu 6 miesięcy od otrzymania informacji o otrzymaniu spadku złożyć odpowiednie oświadczenie woli w sądzie rejonowym lub przed notariuszem. Spadkobierca, który odrzucił spadek, jest traktowany tak, jakby nie dożył otwarcia spadku i jest całkowicie pomijany przy dziedziczeniu. To jednak wciąż nie koniec rodzinnych problemów.
Gdy spadkobierca odrzuca spadek, jego udział przechodzi na jego zstępnych i rodzeństwo. Kiedy kolejni spadkobiercy odrzucają spadek, ten przechodzi na dalszych spadkobierców ustawowych i może zawędrować nawet do kuzynów osoby zmarłej. To bardzo kłopotliwa sytuacja, w której krewni przerzucają na siebie długi spadkowe, a więc problem, który wymaga podjęcia konkretnych działań. Sądom zdarza się zakładać, że informację o spadku otrzymali wszyscy spadkobiercy w chwili śmierci spadkodawcy, co skraca czas na złożenie oświadczenia o zrzeczeniu się dziedziczenia. Aby chronić nie tylko siebie, ale też dalszych członków rodziny, o długach spadkowych i możliwości ich odrzucenia warto jak najszybciej powiadomić wszystkie zainteresowane osoby.
